به گزارش ما، سياهرگ ها مسئول خارج كردن خون از عضو و هدايت آن به طرف قلب هستند و براي اين كه خوني كه به سمت بالا مي رود به عقب برنگردد، داخل سياهرگ ها دريچه هايي وجود دارند كه از برگشت خون جلوگيري مي كنند.
حالا اگر اين دريچه ها خراب شوند، خون به راحتي به طرف عقب برگشته و موجب اتساع سياهرگ ها خواهد شد.
بايد بدانيد سياهرگ بيضه سمت چپ به سياهرگ كليه چپ مي ريزد. اگر يك مرد بالاي 40 سال، ناگهان دچار واريكوسل بيضه چپ شود، يك دليل آن اين است كه سرطان كليه سبب مسدود شدن سياهرگ كليه و پس زدن خون در سياهرگ بيضه همان طرف شده است.
واريكوسل چيست؟
اسكروتوم ، كيسه اي پوشيده شده از پوست است كه بيضه هاي مرد را نگه مي دارد. اين كيسه همچنين حاوي شريان ها و رگ هايي است كه خون را به غدد لنفاوي انتقال مي دهند. ناهنجاري هاي مربوط به اسكروتوم ممكن است به واريكوسل منجر شود.
واريكوسل شامل بزرگ شدن رگ ها در داخل اين ناحيه است.اين رگه ها پلاكت پامپيني فرمي ناميده مي شوند. واريكوسل تنها در اسكروتوم رخ مي دهد و بسيار شبيه به وريدهاي واريسي است كه مي تواند در پاها رخ دهد.
واريكوسل مي تواند باعث كاهش توليد و كيفيت اسپرم شود كه در بعضي موارد هم ممكن است منجر به ناباروري شود. مشكل واريكوسل همچنين مي تواند اندازه بيضه ها را كاهش دهد.
واريكوسل تقريبا يك مشكل رايج است و مي تواند در 15 درصد جمعيت مردان بزرگسال و حدود 20 درصد از مردان نوجوان رخ دهد. به عبارت ديگر اين مشكل بيشتر درمردان 15 تا 25 ساله رايج است.واريكوسل معمولا در دوران بلوغ شكل مي گيرد و در سمت چپ بيضه ها ايجاد مي شود. آناتومي سمت راست و چپ اسكروتوم در بيضه ها يكسان نيست.
البته مشكل واريكوسل ممكن است در هر دو طرف ايجاد شود، اما بسيار نادر است. علاوه براين مي توان گفت كه واريكوسل در تمام موارد بر توليد اسپرم تاثير نمي گذارد. طناب اسپرمي هر بيضه را نگه مي دارد. اين طناب همچنين شامل رگ ها، شريان ها و اعصابي است كه از اين غده ها پشتيباني مي كنند. در رگ هاي سالم داخل بيضه ،جريان يك طرفه خون از بيضه ها به اسكروتوم انتقال يافته و سپس آن ها را به قلب منتقل مي كند.
گاهي اوقات خون در رگ ها به خوبي حركت نمي كند و به اين ترتيب تراكم وريد ايجاد شده و باعث مي شود كه اين ناحيه متورم و بزرگ شود. واريكوسل در طول زمان مي تواند به آرامي گسترش پيدا كند. هيچ عامل خطر سازي براي ايجاد واريكوسل وجود ندارد و علت دقيق آن هم مشخص نيست.
علائم واريكوسل
- وجود يك توده در يك بيضه
- تورم در اسكورتوم
- ايجاد رگ هاي واريسي بزرگ يا پيچيده در اسكروتوم كه اغلب به شكل كيسه مانند است
- درد ناگهاني و تكراري در اسكروتوم
پزشك شما معمولا بعد از معاينه فيزيكي وضعيت را تشخيص مي دهد. واريكوسل هميشه احساس نشده و قابل مشاهده نيست ،پزشك شما احتمالا بيضه ها را بررسي خواهد كرد .ممكن است پزشك ،سونوگرافي اسكورتوم را براي شما انجام دهد. اين سونوگرافي كمك مي كند تا اندازه گيري رگ هاي اسپرمي صورت گرفته و تصوير دقيقي از وضعيت ايجاد شود.
هنگامي كه واريكوسل تشخيص داده مي شود، پزشك شما آن را با در سه درجه باليني طبقه بندي مي كند.اين درجه بندي با توجه به اندازه توده در بيضه شما تحت عنوان برچسب هاي 1 تا 3 برچسب گذاري مي شوند. درجه 1 كوچكترين و درجه 3 بزرگترين است.
اندازه توده و يا واريس لزوما در درمان كلي تاثير نمي گذارد، زيرا شما ممكن است نيازي به درمان نداشته باشيد و گزينه هاي درمان براساس ميزان ناراحتي و ناباروري شما در نظر گرفته مي شود.
اين وضعيت مي تواند بر باروري تاثير بگذارد. واريكوسل در 35 تا 44 درصد مردان مبتلا به ناباروري اوليه و در 45 تا 81 درصد مردان مبتلا به ناباروري ثانويه وجود دارد. ناباروري اوليه به طور كلي اشاره بر شكست بارداري پس از يك سال زندگي زناشويي دارد و ناباروري ثانويه اشاره بر زوج هايي دارد كه بنابر عوامل مختلف در زناشويي و باروري مشكل دارند.
تشخيص واريكوسل
معمولا بيمار متوجه وجود واريكوسل نمي شود و بيماري به دنبال بررسي علت ناباروري تشخيص داده مي شود. حتي گاهي بيمار از دوستان و افراد فاميل مي شنود كه فلاني براي درمان ناباروري، عمل جراحي واريكوسل انجام داده است و كنجكاو مي شود و به پزشك مراجعه مي كند.
البته برخي مواقع، بيمار مبتلا به واريكوسل احساس درد در بيضه همان طرف يا احساس سنگيني مي كند. همچنين ممكن است به دليل عدم تقارن بيضه ها به پزشك مراجعه كند و واريكوسل تشخيص داده شود.
حتي به ندرت بيمار متوجه رگ هاي برجسته در كيسه بيضه مي شود و به پزشك مراجعه مي كند، اما به طور كلي درد مبهم در ناحيه بيضه ها، احساس سنگيني يا كشيدگي در بيضه، رگ هاي متسع در داخل كيسه بيضه، احساس ناراحتي در بيضه يا كيسه بيضه و كوچكي بيضه مبتلا جزو مهم ترين علائم بيماري هستند.
درمان واريكوسل
درمان واريكوسل، جراحي است. معمولا يك شكاف حدود سه سانتي متري در ناحيه بالاي كشاله ران داده مي شود و تمامي سياهرگ هاي طناب بيضه قطع مي شوند. بعضي سياهرگ هاي بيضه از داخل شكم عبور مي كنند و جراح نمي تواند آنها را ببيند. حتي بعضي مويرگ ها در داخل طناب بيضه قابل رويت نيستند.
بنابراين بسته به نوع عمل جراحي واريكوسل ، ميزان عود بعد از عمل حدود 10 درصد است. گاهي واريكوسل فوق العاده شديد است و صدها سياهرگ متسع داخل كيسه بيضه وجود دارد. اين واريكوسل ها نيز با عمل جراحي صددرصد قابل اصلاح نيستند.
گاهي بيمار در معاينه، واريكوسل ندارد (واريكوسل باليني) و بيماري با سونوگرافي رنگي مشخص مي شود. اين نوع واريكوسل را واريكوسل تحت باليني مي گويند و عده اي معتقدند كه عمل جراحي واريكوسل موجب بهبود كيفيت اسپرم مي شود.
طي دو روز بعد از جراحي واريكوسل بيمار مي تواند فعاليت مختصر داشته باشد ولي فعاليت كامل طي يك هفته پس از عمل جراحي خواهد بود. البته گاهي كيفيت اسپرم آنقدر نامناسب است كه حتي لقاح مصنوعي نمي توان انجام داد.
در اين موارد، اگر عمل جراحي واريكوسل منجر به حاملگي طبيعي نشود، ممكن است آنقدر كيفيت اسپرم بهبود يابد كه حداقل زوجين بتوانند از طريق لقاح مصنوعي صاحب فرزند شوند.
جراحي ميكروسكوپي واريكوسل
واريكوسلكتومي ميكروسكوپيك تحت يك ميكروسكوپ عملياتي با قدرت بالا انجام مي شود تا بيشترين ميزان موفقيت را با كمترين خطرات جانبي به همراه داشته باشد. دو روش براي واريكوسلكتومي ميكروسكوپيك، وجود دارد. اگر اين روش براي رفع درد انجام شود، اغلب روش ورودي استفاده مي شود تا اجازه دسترسي به عصب ايلئويي را بدهد و اين كارمي تواند در كاهش درد دائمي تاثير گذار باشد.
محل تزريق هم در ناحيه كشاله ران است. هنگامي كه جراح پوست را برمي دارد،به راحتي مي تواند محل تورم و رگ هاي غير طبيعي و واريسي را مشاهده كند.هر رگه دقيقا محاسبه و ارزيابي شده و به صورت متقاطع تجزيه مي شود و پس از آن از بين مي رود . پس از اين كار، جريان خون تخليه شده و خون را از بيضه به داخل ران و لگن منتقل مي كنند.
كليد عملياتي اين روش اين است كه هر رگه قطع شده و زهكشي لنفاوي حفظ مي شود.اين كار بايد به صورت حرفه اي انجام شود زيرا در صورتي كه هر شرياني از بين رود، ممكن است به بيضه ها آسيب وارد شود. اگر لنفاتيك از بين رود، اسكروتوم ممكن است از مايع پر شده و نياز به جراحي اضافي براي تخليه مايع وجود داشته باشد. به طور آماري نشان داده شده است كه روش ميكروسكوپي واريكوس تمام اين خطرات را كاهش مي دهد.
عمل جراحي براي هر طرف حدود 30 دقيقه طول مي كشد و واريكوسلكتومي سمت راست و چپ حدود يك ساعت زمان مي برد. اين روش معمولا به صورت سرپايي انجام مي شود.شروع فعاليت هاي روزمره ، معمولا بين 2-3 هفته است، اما اكثر مردان قادرهستند پس از اين وش جراحي از 24 تا 72 ساعت به امور روزمره خود برگردند.
بهترين نوع جراحي واريكوسل
طبق تحقيقات انجام شده مي توان گفت كه در جراحي واريكوسل بهترين گزينه لاپاروسكوپي است كه در بخش اورولوژي قابل انجام است. نتايج واريكوسل لاپاروسكوپي در مقايسه با جراحي هاي مشابه ديگر ارجهيت دارد. به نظر مي رسد واريكوسلكتومي لاپاروسكوپي موجب كاهش عوارض بعد از عمل مي شود.
در اين روش لازم است دقت لازم صورت گرفته و رگ هاي بيضه در طول واريكوسلكتومي لاپاراسكوپي حفظ شود. استفاده از يك پروب داپلر لاپاروسكوپي هم باعث تشخيص و حفظ رگ هاي بيضه مي شود. در اين روش، كليه عروق بيضه به يكديگر متصل مي شوند.براي نتايج بهتر لازم است كه بررسي رگ هاي واريسي و انتقال جريان خون به درستي صورت گيرد .
از آنجا كه سرخرگ بيضه در حين بازسازي جراحي باز يا روش آمبوليزاسيون راديوگرافي حفظ مي شود، معمولا رگ بيضه هم در طول واريكوسلكتومي حفظ مي شود.
بهترين زمان جراحي واريكوسل
طبق تحقيقات مشخص شده است كه پس از جراحي واريكوسل احتمال باروري به طور محسوسي افزايش مي يابد.از آنجايي كه اختلال واريكوسل ممكن است بدون نشانه بوده و در سنين پايين و نوجواني هم رخ دهد توصيه مي شود از سنين پايين ،معاينات لازم انجام شود و در صورت وجود هر گونه مشكل و يا واريكوسل بهتراست در همين سنين جراحي انجام شود تا از بروز مشكلات و عوارض احتمالي در آينده جلوگيري شود.
عمل واريكوسل ميكروسرجري چيست؟
واريكوسل با ناباروري مردانه و با درد اسكروتوم همراه است. روش واريكوسلكتومي ميكروسرجري درشناسايي عروق اسپرمي بسيار قابل اعتماد است.
اين روش به عنوان روش استانداردي در بهبود واريكوسل مورد حمايت قرار گرفته است.از آنجايي كه درمان دارويي مشخصي براي واريكوسل وجود ندارد لذا عمل ميكروسرجري از بهترين گزينه هاي درماني به شمار مي رود . در روش ميكروسرجري پس از بي حسي موضعي ، بر روي ناحيه مشخصي از بيضه برشي انجام داده و با استفاده از ميكروسكوپ مخصوصي رگ هاي واريسي تشخيص داده شده و جداسازي مي شوند.